اصول شرکت در مصاحبه شغلی (۱۷ نکته‌ای که موفقیتتان را تضمین می‌کند)
قرار مصاحبه شغلی دارید و مضطرب هستید؟ کاملاً طبیعی است! حرفه‌ای‌ترین‌ها هم روزی این حس را تجربه کرده‌اند. راهکارهایی وجود دارد که هم به کاهش استرس کمک می‌کند، هم شانس موفقیت در مصاحبه را بالا می‌برد. نکاتی که اگر آن‌ها را رعایت کنید، با خیال آسوده‌تری وارد مصاحبه می‌شوید.
همان‌طور که از عنوان مشخص است، موضوع این مقاله اصول شرکت در مصاحبه شغلی است. نکاتی که از معتبرترین منابع بین‌المللی و با کمک متخصصان کارکشته جمع‌آوری شده‌اند و توجه کردن به آن‌ها می‌تواند راهنمای مسیرتان باشد.
۱. اطلاعات خود را درباره سازمان و مصاحبه‌کننده بالا ببرید
شاید بتوان گفت مهم‌ترین اصل، کسب شناخت کامل از شرکتی است که می‌خواهید در آن استخدام شوید. همچنین اگر بتوانید بفهمید فرد مصاحبه‌کننده چه سِمَتی در آن مجموعه دارد و نقشش در فرایند تصمیم‌گیری چیست که خیلی عالی خواهد شد. چراکه این اطلاعات به‌صورت مستقیم روی افزایش اعتماد‌به‌نفس شما اثر می‌گذارند.
آسان‌ترین روش برای کسب این اطلاعات، جست‌وجوی سایت رسمی شرکت است؛ به‌علاوه، توصیه می‌کنیم اخبار اخیر سازمان و حتی پست‌های آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی مختلف را هم بررسی کنید. با این کار می‌توانید جوانب را سبک‌سنگین کرده و بفهمید چطور تجربیات و مهارت‌هایتان، شما را به بهترین انتخاب برای آن موقعیت شغلی به‌خصوص تبدیل می‌کند.
حتماً اطلاعات کافی درباره اهداف والای برند و ماموریت‌هایی را که برای آن تعریف شده هم به دست بیاورید تا بتوانید با اشاره به آن‌ها در طول مصاحبه، روی فرد مصاحبه‌کننده تاثیر مثبت بگذارید.
۲. لباس مناسب بپوشید
در بیشتر مواقع، پوشش رسمی بهترین انتخاب است؛ اما نه همیشه! بسته به فرهنگ سازمانی شرکتی که قرار است با آن‌ها وارد مصاحبه شوید و البته موقعیت شغلی‌ای که هدف گرفته‌اید، سعی کنید بهترین لباس ممکن را انتخاب کرده و بپوشید.
خیلی‌ها ادعا می‌کنند ظاهربین نیستند و بیشتر به مهارت‌ها اهمیت می‌دهند؛ اما تقریباً همه آدم‌ها خواسته یا ناخواسته، تحت تاثیر ظواهر و به‌خصوص لباس و آراستگی افراد قرار می‌گیرند. توجه به این موضوع مخصوصاً در مصاحبه اول، خیلی اهمیت دارد.
۳. از محصولات و خدمات شرکت مصاحبه‌کننده استفاده کنید
اصلاً مهم نیست برای تصاحب چه موقعیت شغلی‌ای مصاحبه می‌کنید؛ درهرصورت قبل از رودررو شدن با مصاحبه‌کننده، تجربه استفاده از محصولات و خدمات آن شرکت را داشته باشید. چراکه اگر مصاحبه خوب پیش برود و در آنجا استخدام شوید، قرار است به‌نوعی آن محصولات و خدمات را نمایندگی کنید!
۴. برای ارائه بهترین پاسخ به سوالات احتمالی آماده شوید
طبیعتاً قبل از ورود به جلسه مصاحبه، دقیقاً نمی‌دانید قرار است چه صحبت‌هایی ردوبدل و چه پرسش‌هایی مطرح شوند؛ هرچند، می‌توانید چند مورد از سوالات را حدس بزنید و خودتان را برای پاسخگویی به آن‌ها آماده کنید. پیشنهاد می‌کنیم لیستی از این سوالات آماده و با کمک یکی از دوستانتان، فرایند مصاحبه را شبیه‌سازی و تمرین کنید؛ انگار بازیگر تئاتر هستید!
شاید لازم باشد این فرایند تمرینی چند بار تکرار شود؛ ولی در عوض، خیالتان راحت خواهد بود که با آمادگی بیشتری وارد مصاحبه خواهید شد و شانس بیشتری برای جلب نظر مثبت مصاحبه‌کننده خواهید داشت. می‌خواهیم بگوییم ارزشش را دارد که برای انجام این کار زمان بگذارید.
۵. از منابع انسانی شرکت درباره فرمت مصاحبه سوال بپرسید
مصاحبه‌های شغلی انواع مختلفی دارند؛ بسته به موقعیت شغلی، شاید مصاحبه‌کننده ترجیح بدهد شما را در موقعیت‌های چالش‌برانگیز قرار دهد و بخواهد توانایی شخص شما در مدیریت بحران را بسنجد. شاید مصاحبه حول محور سوالات تخصصی مرتبط به مهارت‌های لازم برای تصاحب آن موقعیت شغلی به‌خصوص بچرخد.
پس با منابع انسانی آن شرکت تماس بگیرید و بپرسید فرمت مصاحبه چیست؛ به‌این‌ترتیب می‌توانید به‌درستی خودتان را آماده کنید.
۶. محترمانه برخورد کنید
به مصاحبه‌کننده احترام بگذارید؛ چون درهرصورت نظر او تعیین‌کننده است. توجه داشته باشید که این روزها، شرکت‌ها علاوه‌بر مهارت‌های فنی به مهارت‌های نرم هم توجه دارند. به بیان ساده‌تر، فردی که با شما مصاحبه می‌کند علاوه‌بر بررسی توانایی‌هایی که دارید، رفتارتان را هم زیر نظر می‌گیرد.
۷. چندین و چند بار توضیحات نوشته‌شده در آگهی شغلی را بخوانید
هنگام مرور مجدد این توضیحات، بگردید دنبال تجربیات و مهارت‌هایی که برای تصاحب موقعیت شغلی ضروری هستند. در زمان مصاحبه، هروقت موقعیتش فراهم شد، با ذکر مثال‌های مناسب از کارهای قبلی خود، یادآوری کنید که شما از این مهارت‌ها و تجربیات برخوردار است و همین موضوع ثابت می‌کند می‌توانید بهترین کاندیدا برای قرار گرفتن در آن موقعیت شغلی باشید.
۸. به زبان بدن اهمیت بدهید
واژه زبان بدن در سال‌های اخیر آنقدر کلیشه‌ای شده که خیلی‌ها با شنیدن آن یاد آموزش‌های زرد می‌افتند! اما خب لزوماً این‌طور نیست و Body Language واقعاً می‌تواند تعیین‌کننده باشد. این چند نکته را در هنگام مصاحبه رعایت کنید:
· در تمام طول مصاحبه، تماس چشمی خود با فرد مصاحبه‌کننده را حفظ کنید و نگاهتان را از او ندزدید؛
· صاف بنشینید و مواظب باشید بدنتان در حالتی قرار نگیرد که انگار گارد دفاعی دارید؛
· هر سوالی که مطرح می‌شود، خودتان را کاملاً مشتاق نشان دهید تا آماده بودن خود را نشان دهید.
۹. برای پاسخگویی از روش زیر کمک بگیرید
پاسخ‌هایتان را به 4 بخش زیر تقسیم کنید:
· Situation (موقعیت): چالش به‌خصوصی که با آن مواجه بودید را شرح دهید.
· Task (وظیفه): موقعیت خود و وظیفه‌ای که برای مواجه با آن چالش داشتید را وصف کنید.
· Action (اقدام): تمام اقداماتی که برای غلبه بر مشکل انجام دادید را همراه با جزئیات توضیح دهید.
· Result (نتایج): شرح کاملی از نتایج به‌دست‌آمده، همراه با تمام چیزهایی که آموختید ارائه کنید.
پاسخ‌دهی با این متد، شانستان را برای جلب نظر مصاحبه‌کننده بیشتر خواهد کرد.
۱۰. حتماً به‌موقع در جلسه حاضر شوید
وقت‌نشناس بودن یکی از بدترین خصوصیاتی است که افراد می‌توانند داشته باشند. در رابطه با مصاحبه‌های شغلی (مخصوصاً با شرکت‌های بین‌المللی)، دیر رسیدن به جلسه مصاحبه می‌تواند به قیمت از دست دادن آن موقعیت شغلی، حتی قبل از اینکه فرصتی برای عرص اندام پیدا کنید، تمام شود.
بهتر است حداقل ۱۰ دقیقه زودتر از زمان تعیین‌شده در محل جلسه حاضر شوید. در این بازه زمانی، می‌توانید خود را با محیط وفق دهید و مصاحبه را بدون هیچ‌گونه استرسی آغاز کنید.
همچنین، مطمئن باشید اگر شرکت مصاحبه‌کننده مجموعه معتبری باشد، ارزش زیادی برای وقت‌شناسی شما قائل خواهد شد و یک امتیاز مثبت به پروفایلتان اضافه می‌شود.
۱۱. لیستی از منابع را آماده داشته باشید
در مصاحبه‌های تخصصی‌تر که سوالات آکادمیک در آن مطرح می‌شوند، احتمالاً مدیر فرایند استخدام قبل یا بعد از مصاحبه، از شما می‌خواهد لیست منابعی که برای پاسخگویی به آن‌ها رجوع کرده یا می‌کنید را در اختیارش بگذارید. بهتر است این لیست را ازقبل آماده کرده باشید تا تصویری نامنظم و بی‌برنامه از خود برجای نگذارید.
۱۲. یک رزومه کامل‌تر با جزئیات بیشتر همراه داشته باشید
به احتمال زیاد، شما برای مجموعه‌ای رزومه فرستاده‌اید و آن‌ها بعد از بررسی رزومه شما تصمیم به مصاحبه گرفته‌اند. همان‌طور که می‌دانید، رزومه‌ها حاوی اطلاعات چندانی نیستند و اتفاقاً برعکس، به‌صورت خلاصه، تمام تجربیات حرفه‌ای و تحصیلی فرد را ارائه می‌کنند.
به همین خاطر، بهتر است در روز مصاحبه، رزومه‌ای کامل‌تر، همراه با جزئیات مفصل همراه خود داشته باشید تا درصورت نیاز، آن را در اختیار مصاحبه‌کننده قرار دهید.
۱۳. سوالات هوشمندانه از مصاحبه‌کننده بپرسید
یادتان باشد مصاحبه‌های شغلی به‌صورت دیالوگ پیش می‌روند، نه مونولوگ! این یعنی اگر در اتاق جلسه بشینید و مثل متهمی که بازجویی می‌شود فقط به سوالات جواب بدهید، احتمالاً نتیجه مناسب را نخواهید گرفت.
فعال باشید و علاوه‌بر پاسخ دادن به پرسش‌ها، در موقعیت مناسب، شما هم از فرد مصاحبه‌کننده سوال بپرسید؛ منتهی تاکید می‌کنیم سوالات باید هوشمندانه و مرتبط باشند؛ مثلاً:
· مسئولیت‌های روتین و روزانه این موقعیت شغلی چه چیزهایی هستند؟
· از یک فرد موفق در این موقعیت شغلی چه انتظارهایی دارید؟
· چطور موفقیت یا شکست در این موقعیت شغلی را اندازه می‌گیرید؟ ارزیابی هر چند وقت یک بار انجام می‌شود؟
· این موقعیت شغلی بیشتر با کدام دپارتمان‌ها در ارتباط است؟
· ارتباط بین همکارها و دپارتمان‌های مختلف با چه ابزاری انجام می‌گیرد؟
· در‌حال‌حاضر، با چه مشکلاتی در این موقعیت شغلی مواجه هستید؟
مطرح کردن این سوالات (و امثال این‌ها)، جدیت شما را برای گرفتن شغل نشان می‌دهد که از نظر مصاحبه‌کننده یک سیگنال مثبت و قوی است.
۱۴. خودتان را شاداب و پرانرژی نشان دهید
هیچ‌کس دوست ندارد فردی بی‌حال و بی‌انرژی را به مجموعه‌اش اضافه کند، مبادا دیگران هم تحت‌تاثیر او قرار بگیرند و کل شرکت در باتلاق عدم نشاط فرو برود! سعی کنید سرشار از انرژی باشید و در صحبت‌ها و پاسخ‌هایتان این موضوع را به تصویر بکشید
هیچ‌وقت چیزی جز حقیقت درباره تجربه کاری خود نگویید و به دروغ متوسل نشوید؛ این کار اشتباه بزرگی است که باعث می‌شود حتی علی‌رغم واجد شرایط بودن از نظر فنی، شانس قبولی در مصاحبه و تصاحب موقعیت شغلی را از دست بدهید.
۱۵. اضافه‌گویی نکنید و پاسخ دقیق بدهید
فقط شما نیستید که آن روز به مصاحبه دعوت شده‌اید و افراد دیگری در اتاق انتظار نشسته‌اند! می‌خواهیم بگوییم مصاحبه‌کننده‌ها معمولاً افرادی هستند که سرشان شلوغ است و ترجیح می‌دهند کارها را به سریع‌ترین شکل ممکن پیش ببرند.
به همین خاطر، پیشنهاد می‌کنیم کامل‌ترین جواب را در کوتاه‌ترین زمان ممکن بدهید. تمرین پاسخگویی به سوالات که بالاتر درباره آن صحبت کردیم، به افزایش تمرکز و ارائه پاسخ دقیق کمک خواهد کرد.
۱۶. از کارفرماهای قبلی بدگویی نکنید
خیلی‌ها این نکته را جدی نمی‌گیرند و عواقب ناخوشایندی دامن‌گیرشان می‌شود! هرچقدر هم تجربه ناخوشایندی از کارفرماها و شرکت‌های قبلی دارید، نباید درباره آن‌ها با گله‌مندی (یا بدتر، با نفرت) صحبت کنید.
وقتی از کارفرماهای قبلی بد بگویید، در نگاه مصاحبه‌کننده تبدیل به فردی خواهید شد که ممکن است در آینده برای مجموعه دردسرساز شود؛ چراکه احتمال می‌رود بعداً همین نظرات منفی را درباره شرکت آن‌ها داشته باشید و پیش دیگران از آن‌ها بد بگویید.
شاید برایتان سخت باشد، ولی باید روی جوانب مثبت کار در آن مجموعه‌ها متمرکز شوید و حداقل برای مدتی‌کوتاه، هرچه اتفاق ناخوشایند در آنجا رخ داده بود را فراموش کنید.
این‌طوری می‌توانید خود را به‌عنوان فردی نشان دهید که می‌تواند به‌جای غر زدن و شکوه کردن، مشکلات را به‌شکلی موثر حل کند. دقیقاً خصوصیاتی که همه شرکت‌کننده‌ها دوست دارند در کارمندهایشان ببینند.
۱۷. درباره مراحل بعدی فرایند استخدام سوال بپرسید
بعد از اینکه مصاحبه تمام شد، از فرد مصاحبه‌کننده بپرسید نتیجه جلسه چطور به اطلاعتان خواهد رسید. معمولاً روال کار به این صورت است که کمی بعد از مصاحبه، ایمیلی همراه با نتایج مصاحبه دریافت می‌کنید؛ اگر لازم باشد درخواست ارسال منابع یا هماهنگی برای مصاحبه‌های بعدی را می‌گیرید.
حواستان باشد در دام این اشتباهات نیفتید!
مفصل توضیح دادیم که آماده شدن برای مصاحبه اصل بسیار مهمی است و نمی‌خواهیم چیزی خلاف این واقعیت بگوییم! اما توجه داشته باشید که گاهی تمرین بیش از حد باعث می‌شود پاسخ‌های ربات‌گونه بدهید؛ اتفاقی که اصلاً خوب نیست و حس بدی به مصاحبه‌کننده منتقل می‌کند.
نکته مهم دیگر نپرسیدن سوال است. بالاتر هم گفتیم که اعضای مسئول در فرایند استخدام، ترجیح می‌دهند با فردی وارد همکاری شوند که فعالانه در مکالمات شرکت می‌کند و مشتاق است اطلاعات بیشتری از موقعیت شغلی به دست بیاورد. نپرسیدن سوال یعنی شما چنین فردی نیستنید و شانس کمتری برای قبولی در مصاحبه خواهید داشت.
و آخرین اشتباه بدگویی از کارفرماهای قبلی است که درباره آن هم کامل صحبت کردیم؛ کاری غیرحرفه‌ای که هیچ فایده‌ای ندارد و اتفاقاً برعکس، تصویر خیلی بدی از شخصیت شما پیش چشم فرد یا افراد مصاحبه‌کننده می‌سازد.
در کل، عمل نکردن به هرکدام از ۱۷ اصل بخش قبل، یا بدتر، برخلاف آن‌ها پیش رفتن، اشتباه است؛ اما خب این ۳ مورد می‌توانند بیشتر خطرساز باشند.
جمع‌بندی
فرایند یافتن شغل می‌تواند به کاری زمان‌بر و اعصاب‌خردکن تبدیل شود. اصلاً عجیب نیست که افراد مدت‌ها دنبال کار بگردند و ده‌ها بار جواب رد بشنوند؛ یا به‌قولی ریجکت شوند. برای اینکه بتوانید مصاحبه‌های کاری خوبی داشته باشید و هرچه سریع‌تر در یک موقعیت شغلی عالی استخدام شوید، این ۱۷ اصل (که در طول مقاله راجع‌به آن‌ها حرف زدیم) را رعایت کنید:
۱. کسب اطلاعات راجع‌به شرکت
۲. پوشیدن لباس مناسب
۳. استفاده از محصولات و خدمات مجموعه
۴. تمرین جواب دادن به سؤالات احتمالی
۵. پرس‌وجو درباره فرمت مصاحبه
۶. رعایت احترام طرف مقابل
۷. بررسی دقیق آگاهی شغلی
۸. اهمیت دادن به زبان بدن
۹. استفاده از متد STAR برای جواب دادن
۱۰. حضور به موقع در جلسه مصاحبه
۱۱. آماده کردن لیست منابع از قبل
۱۲. ارائه یک رزومه کامل و به‌روزشده
۱۳. پرسیدن سوالات هوشمندانه از مصاحبه‌کننده
۱۴. شاداب و پرانرژی بودن در زمان مصاحبه
۱۵. دادن پاسخ دقیق سوالات و چسبیدن به اصل موضوع
۱۶. بدگویی نکردن از کارفرماهای قبلی
۱۷. پرس‌وجو درباره مراحل بعدی روال استخدام
ضمناً باید مواظب باشید که:
۱. جواب‌های ربات‌گونه ندهید؛
۲. فقط پاسخگو نباشید و در زمان مناسب سوال بپرسید؛
۳. از کارفرماهای قبلی تحت هیچ شرایطی بد نگویید!
امیدواریم بعد از خواندن این مقاله، با خیال راحت‌تری شرکت در مصاحبه‌های شغلی را بپذیرید و باور داشته باشید اگر این مورد نشد، جلسه بعدی قطعاً سرانجام خوشی خواهد داشت.
سوالی دارید؟ در قسمت کامنت‌ها آن را بنویسید.
ارسال رزومه
بررسی اولیه 
گفت‌وگوی تلفنی
مصاحبه حضوری
ارائه پیشنهاد
شروع هم‌مسیر شدن